1. Lời đáp chính xác về biệt ngữ xã hội là gì?
Nói đến ngôn ngữ phổ thông hay ngôn ngữ địa phương thì hầu hết chúng ta cũng đã phần nào thấu hiểu cũng như định nghĩa được các loại ngôn ngữ này. Thế nhưng, với biệt ngữ xã hội thì sao? Biệt ngữ xã hội là gì?
Có thể nhận thấy rằng, biệt ngữ xã hội dường như là một khái niệm ít được gọi tên cũng như rất ít khi sử dụng trong đời sống. Vì thế mà đây là thuật ngữ vẫn còn khá xa lạ với nhiều người. Thực tế thì biệt ngữ xã hội là những từ được sử dụng trong một tầng lớp nhất định như học sinh, sinh viên, tầng lớp phong kiến,... Các từ được coi là biệt ngữ xã hội thường sẽ chỉ sử dụng trong tầng lớp nhất định và hầu hết, chỉ những người cùng tầng lớp với nhau mới có thể hiểu chính xác ý nghĩa của các biệt ngữ đó là gì.
Một số ví dụ về biệt ngữ xã hội để bạn có thể hiểu rõ hơn biệt ngữ xã hội là gì như sau:
- Biệt ngữ xã hội của tầng lớp vua quan thời phong kiến: Trẫm, Quả nhân, long thể, băng hà, ái khanh,...
- Biệt ngữ xã hội của tầng lớp học sinh - sinh viên: Trúng tủ, trứng ngỗng, trượt vỏ chuối, tủ đè,...
- Biệt ngữ xã hội của những người theo đạo Thiên chúa: Nữ tu, mình thánh, lòng lành, ông quản,...
- Biệt ngữ xã hội của những người làm buôn bán thời bao cấp: Bắt mồi, dính, phảy, ế vở, guồng,...
2. Phân biệt giữa biệt ngữ xã hội và từ ngữ địa phương, từ ngữ nghề nghiệp
Nếu như bạn đã định nghĩa được biệt ngữ xã hội là gì thì việc chỉ ra được sự khác nhau giữa biệt ngữ xã hội và từ ngữ địa phương, từ ngữ nghề nghiệp sẽ đơn giản và dễ dàng hơn rất nhiều.
2.1. Biệt ngữ xã hội và từ ngữ nghề nghiệp
Biệt ngữ xã hội và từ ngữ nghề nghiệp là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau. Tuy nhiên, vẫn có khá nhiều người thường bị nhầm lẫn giữa hai loại từ ngữ này.
Với định nghĩa nêu trên về biệt ngữ xã hội là gì thì đây chính là các từ ngữ được sử dụng trong một tầng lớp nhất định. Có thể là tầng lớp học sinh, tầng lớp nông dân, tầng lớp tri thức,...
Còn các từ ngữ nghề nghiệp hay còn được gọi là từ chuyên ngành. Đây là những từ được sử dụng trong một lĩnh vực nghề nghiệp nhất định và chỉ những người làm cùng 1 ngành nghề thì mới có thể hiểu cũng như sử dụng các từ ngữ này.
Những từ ngữ nghề nghiệp có thể chỉ sản phẩm, quy trình thực hiện hay các công cụ được áp dụng trong ngành nghề đó. Và mỗi một nghề khác nhau sẽ có sự khác nhau về những từ ngữ được sử dụng đó.
Ví dụ về từ ngữ nghề nghiệp như sau:
- Nghề mộc: bào, cưa, trạm trổ, máy tiện,...
- Marketing: Advertising, brand, consumer, influencer,...
- Logistics: Freight forwarder, air freight, local charges,....
Ngay ở phần khái niệm ta có thể thấy được sự khác nhau giữa biệt ngữ xã hội và từ ngữ nghề nghiệp. Một loại sử dụng trong 1 tầng lớp nhất định, loại còn lại thì được sử dụng trong một lĩnh vực, ngành nghề cụ thể.
2.2. Biệt ngữ xã hội và từ ngữ địa phương
Việc nhầm lẫn biệt ngữ xã hội và từ ngữ địa phương là khá phổ biến. Để làm rõ được hai khái niệm này, bạn cần hiểu được từ ngữ địa phương là gì.
Một cách đơn giản thì từ ngữ địa phương là những từ được sử dụng tại một địa phương, một khu vực nhất định. Tức là những người trong cùng một địa phương đó sẽ sử dụng cũng như hiểu được các từ ngữ địa phương này. Còn những người ở địa phương khác sẽ không thể hiểu được và đặc biệt là các từ này sẽ không phổ biến trong toàn dân.
Ví dụ về từ ngữ địa phương:
- Bắc bộ: U, mẹ, giời,...
- Trung bộ: Mô, Răng, rứa,...
- Nam bộ: Thơm, honda, chén, heo, ghe,...
Các từ ngữ địa phương có thể phân hóa một cách nhỏ lẻ, ví dụ như cùng một quận huyện thế nhưng, ở các địa phương khác nhau thì cách sử dụng từ ngữ cũng có sự khác biệt. Chính vì thế mà nhiều khi bạn cũng khó để hiểu được những người cùng quê với mình đang nói gì.
3. Lưu ý gì khi sử dụng biệt ngữ xã hội?
Dựa vào khái niệm biệt ngữ xã hội là gì thì bạn có thể thấy rằng, đây là những từ không thực sự phổ biến trên diện rộng. Nó chỉ được ứng dụng trong một phạm vi thuộc tầng lớp, đối tượng nhất định. Vì thế mà khi sử dụng các biệt ngữ xã hội sẽ cần phải có những lưu ý cụ thể cần nắm bắt.
3.1. Sử dụng biệt ngữ xã hội trong giao tiếp hàng ngày
Với việc giao tiếp hàng ngày thì các biệt ngữ xã hội được sử dụng cần:
3.1.1. Phù hợp với đối tượng
Không phải đối tượng nào bạn cũng có thể sử dụng biệt ngữ xã hội để giao tiếp với họ. Bởi đây là các từ đặc biệt, chỉ sử dụng trong một tầng lớp nhất định và những người thuộc tầng lớp khác chưa chắc đã hiểu được những từ ngữ đó.
Ví dụ, khi giao tiếp với người lớn tuổi, bạn sẽ không thể nào dùng các biệt ngữ xã hội của giới trẻ để trò chuyện được. Bởi người lớn thường sẽ không hiểu được các từ ngữ đặc biệt đó.
Vì thế, xác định đúng đối tượng giao tiếp là điều cần thực hiện để chắc chắn các biệt ngữ xã hội mà bạn dùng có thể được hiểu và được phản hồi. Như vậy mới có thể tạo được sự gần gũi, thân thiết hơn giữa các đối tượng giao tiếp với nhau.
3.1.2. Phù hợp với hoàn cảnh
Đúng đối tượng giao tiếp mới là bước đầu, phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp nữa cũng sẽ là cách để bạn sử dụng biệt ngữ xã hội một cách hiệu quả và lịch sự hơn.
Sử dụng biệt ngữ xã hội trong các hoàn cảnh giao tiếp thông thường, tức là những câu chuyện gần gũi, đời sống giữa bạn và các đối tượng khác có sự thân thiết nhất định.
Việc sử dụng biệt ngữ xã hội trong quá trình giao tiếp mang tính nghiêm túc, lịch sự sẽ là không phù hợp bởi những từ ngữ này không mang tính trang trọng mà thiên về sự hài hước. Do đó, mà tùy theo hoàn cảnh giao tiếp nhất định mà bạn sẽ đánh giá để xem có thực sự nên sử dụng biệt ngữ xã hội hay không.
3.2. Sử dụng biệt ngữ xã hội trong sáng tác thơ văn
Bên cạnh việc dùng biệt ngữ xã hội trong giao tiếp thì loại từ ngữ này còn được sử dụng trong các tác phẩm văn học. Các tác giả sử dụng biệt ngữ xã hội nhằm mục đích làm nổi bật tính cách của nhân vật cũng như mô tả rõ hơn về con người của tầng lớp đó. Từ đó, khắc họa nhân vật trong hoàn cảnh được nhắc đến một cách chi tiết, cụ thể và rõ ràng nhất.
Các biệt ngữ xã hội sử dụng trong sáng tác thơ văn nhằm mục đích làm tăng tính biểu cảm cho tác phẩm. Tạo được sự gần gũi giữa tác phẩm với người đọc, từ đó, giúp tác phẩm để lại ấn tượng sâu sắc hơn trong lòng độc giả.
Tuy nhiên, việc sử dụng biệt ngữ xã hội nên được duy trì ở một mức nhất định. Việc lạm dụng đôi khi sẽ khiến cho đoạn hội thoại hay nội dung tác phẩm trở nên khó hiểu, khó cảm nhận và không mang đến ấn tượng quá tốt đẹp.
Biệt ngữ xã hội thực tế là những từ đặc biệt và cách sử dụng các từ này như thế nào sẽ ảnh hưởng tới độ hay cũng như tác dụng biểu cảm của các từ ngữ đó. Vì thế, sử dụng biệt ngữ xã hội đúng đối tượng, đúng hoàn cảnh sẽ là cách để bạn duy trì sự đặc biệt của từ ngữ này. Và hy vọng rằng, với những chia sẻ trên, các bạn đã hiểu được biệt ngữ xã hội là gì cũng như phân biệt được từ ngữ này với các loại từ ngữ khác hiện nay.
