1. Tourette là bệnh gì?
Nói một cách chính xác nhất, Tourette không phải là một bệnh, Tourette là một hội chứng - những triệu chứng và dấu hiệu bệnh tương quan trong một tình trạng bệnh nhất định và không bó buộc với một căn bệnh nào đó. Nghĩa là: hội chứng Tourette xảy ra không bắt nguyền từ những bất thường trong hoạt động sống của các bộ phận trong cơ thể, đó là một loạt những triệu chứng không rõ nguyên nhân xảy ra đồng thời bắt nguồn từ những rối loạn trong hệ thần kinh.
Hội chứng Tourette không phải là một bệnh thoái hóa dần, thứ có thể làm hao mòn sự sinh trưởng và phát triển của con người. Người mắc Tourette hoàn toàn không chịu ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe và có khả năng sống thọ như một người với tình trạng sức khỏe bình thường. Hội chứng này thường khởi phát ở trẻ em và thanh thiếu niên (trong độ tuổi từ 2 tới 21) và có thể kéo dài tới suốt đời, tuy nhiên, khi lớn lên, hội chứng sẽ có những dấu hiệu thuyên giảm hoặc biến mất, tùy trường hợp.
1.1. Tật máy cơ là gì?
Tật máy cơ (tic) là đặc điểm chính của Tourette và thường khiến nhiều người lầm tưởng tật máy cơ chính là hội chứng Tourette. Tật này gây ra những cơn co giật bắp thịt nhiều lần với tần suất và cường độ biến động khác nhau. Có hai loại tật máy cơ là tật vận động và tật phát âm. Trong khi tật vận động gây ra những cơn co giật bất thường thì tật phát âm khiến người bệnh phát ra những âm thanh hoặc từ ngữ không thể kiểm soát.
Bạn có thể hình dung hoạt động của tật máy cơ như những cơn nấc, bạn khó có thể kiểm soát và chúng diễn ra liên tục. Nhưng thay vì chỉ xảy ra do hoạt động “không kiềm chế” của cơ hoành và cơ liên sườn, tật máy cơ khiến người bệnh hoạt động không thể kiểm soát ở một hoặc nhiều bộ phận khác nhau trên cơ thể.
1.2. Phân loại tật máy cơ
Những người bệnh có mức độ bệnh khác nhau sẽ dẫn tới những triệu chứng đơn giản hoặc phức tạp tương ứng.
Ở mức độ nhẹ, tật máy cơ vận động sẽ gây ra những cử động bất thường trên khuôn mặt và vùng vai như nhăn mặt, nhún vai, lắc đầu. Trong khi đó, tật máy cơ phát âm khiến người bệnh phát ra những âm thanh khó chịu như hắng giọng, rên rỉ, kêu, la hét.
Tật máy cơ vận động mức độ nặng, người bệnh sẽ không thể kiểm soát hành động của các bộ phận trên cơ thể. Cử động tay chân của họ thường xuyên bị rối loạn, những cơn co giật khiến họ không thể cầm một cốc nước hay bê một nồi canh mà không làm đổ ra sàn. Ngoài ra, họ còn thường xuyên phải di chuyển “không cố ý”, va vào mọi người và các đồ vật xung quanh, thậm chí tự làm thương bản thân mình mà không dừng lại được.
Trong khi đó, tật máy cơ âm thanh khi chuyển biến nặng sẽ khiến cho người bệnh không thể kiểm soát ngôn từ hoặc gặp những rối loạn trong giao tiếp. Nhiều người gặp khó khăn trong nỗ lực kể một câu chuyện đơn giản, họ liên tục lặp lại lời của bản thân nhiều lần hoặc lặp lại lời của người khác. Ngoài ra, nhiều người còn liên tục phát ra những câu nói không có ý nghĩa, kỳ dị, hoặc tuôn ra một tràng chửi thề cùng những từ ngữ khiếm nhã.
1.3. Các triệu chứng của Tourette
Người mắc Tourette sẽ không xuất hiện tất cả các triệu chứng. Tuy nhiên, mức độ cũng như tình trạng sẽ diễn biến khó lường và thay đổi từng ngày, khi thì nặng, lúc lại nhẹ, khó kiểm soát và điều trị.
1.3.1. Triệu chứng đầu tiên
Những triệu chứng đầu tiên thường khởi phát ở trẻ em. Ở mức độ nhẹ, Tourette rất khó nhận biết khi chỉ xuất hiện dưới dạng những cơn co giật nhẹ như lắc đầu, nháy mắt… hoặc phát ra những tiếng động khó chịu như chép miệng, khụt khịt. Trẻ em mắc Tourette cũng khó có thể tập trung và thường mất kiểm soát hành vi. Những dấu hiệu trên thường bị phụ huynh nhầm lẫn với tình trạng trẻ nghịch hay hiếu động, dẫn đến việc hội chứng trở nặng, cản trở quá trình điều trị.
1.3.2. Triệu chứng khác
Ngoài những triệu chứng về tật máy cơ, người mắc Tourette cũng có thể mắc một số vấn đề khác liên quan tới sức khỏe tinh thần như:
- Chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD): Người mắc chứng bệnh này thường bị ám ảnh quá mức với việc trở nên hoàn hảo hay gọn gàng, ngăn nắp. Họ có thôi thúc phải làm đi làm lại một vài hành động nào đó hoặc thực hiện một công việc cho tới khi hoàn hảo.
- Chứng rối loạn mất tập trung (tăng động giảm chú ý): Người mắc bệnh khó có thể ngồi yên một chỗ hay tập trung hoàn toàn vào công việc. Trẻ em mắc bệnh thường rất nghịch ngợm, khó dạy bảo, liên tục chuyển từ hoạt động này sang hoạt động khác và phải thường xuyên được giám sát bởi người lớn.
- Ngoài ra còn có một số vấn đề về tâm lý như trầm cảm, mặc cảm, ngại giao tiếp do sự xa lánh và trêu đùa của những người xung quanh. Một số vấn đề trong học tập cũng đáng lo ngại như chứng khó đọc, khó nhận thức, chữ viết nguệch ngoạc.
1.3.3. Người mắc Tourette có thể kìm nén triệu chứng không?
Người mắc Tourette có thể kìm nén triệu chứng trong một vài trường hợp nhất định như khi ở nơi công cộng. Tuy nhiên, họ luôn tồn tại một thôi thúc trong cơ thể phải thực hiện các cơn co giật và khi sự đè nén của người bệnh đã đạt tới giới hạn, sự trì hoãn chỉ khiến cơn bộc phát triệu chứng trở nặng và liên tục hơn. Tật máy cơ sẽ trở nặng khi người bệnh có tâm lý căng thẳng hoặc hồi hộp và sẽ giảm bớt khi họ được thư giãn.
2. Chẩn đoán và chữa trị bệnh Tourette
2.1. Nguyên nhân gây bệnh
Hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa thể tìm ra nguyên nhân gây bệnh chính xác của Tourette. Họ chỉ có thể tìm thấy sự liên quan trong những biến dưỡng bất thường ở một vài hoạt chất trong não, hệ thần kinh.
Nguyên nhân chủ yếu để xác định bệnh Tourette là yếu tố di truyền. Gen này được truyền từ cha mẹ sang con cái với tỉ lệ 50%. Nhiều người có chứa gen nhưng xuất hiện dưới trạng thái ngủ, không gây ra triệu chứng. Tourette mang tính di truyền theo gen trội, những thành viên trong gia đình sẽ xuất hiện những triệu chứng khác nhau với mức độ khác nhau.
2.2. Chẩn đoán bệnh và phương pháp điều trị Tourette
Hiện nay, chưa có một phương pháp chẩn đoán bệnh và phương pháp điều trị đặc thù cho căn bệnh tai quái này. Các bác sĩ chỉ có thể quan sát các triệu chứng bệnh và thực hiện các xét nghiệm có liên quan (điện não đồ: EEG, chụp cắt lớp CAT hoặc xét nghiệm máu) để loại trừ khả năng của những căn bệnh khác có triệu chứng gần giống Tourette.
Dù chưa có phương pháp điều trị cụ thể nhưng người bệnh có thể dùng thuốc để giảm bớt các triệu chứng của Tourette. Tuy nhiên, điều này không được khuyến khích bởi chuyên gia vì loại thuốc này gây ra một vài tác dụng phụ không mong muốn. Ngoài ra, người mắc Tourette cũng có thể thực hiện các liệu pháp điều trị tâm lý để giảm bớt triệu chứng bệnh.
Trên đây là toàn bộ những thông tin xoay quanh câu hỏi Tourette là bệnh gì mà Timviec365.vn muốn chia sẻ cùng bạn đọc. Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về mức độ nguy hiểm của căn bệnh Tourette cũng như cách phát hiện và phòng ngừa bệnh.
