1. Lương thưởng ngày Tết – câu chuyện không của riêng ai
- Ê Nhung, năm nay không biết thưởng Tết như thế nào nhỉ?
- Ờm, cũng chẳng rõ nữa, chắc là cũng sương sương đôi ba tháng lương như mọi năm thôi!!! (cái Nhung phòng biên tập cười trêu tôi).
Một câu bông đùa nhưng lại cũng là nỗi lo của những cô cậu nhân viên văn phòng chúng tôi giai đoạn cận Tết. Một năm vất vả, cố gắng, cống hiến hết mình liệu sẽ mang về được những gì? Tết này Sếp thưởng bao nhiêu?
Khắp các phòng ban trong công ty, từ kinh doanh, kỹ thuật, biên tập đến SEO hôm nay đều rộn ràng đến lạ. Các anh chị cứ ra vào, sốt sắng, thi thoảng lại điểm thêm tiếng thở dài xen “chẹp” một tiếng như những đoạn nhạc gây ấn tượng trước mỗi cảnh gay cấn trong phim hành động.
Đồng hồ đã điểm 18h30, tôi cứ tưởng cuối năm ai cũng muốn về sớm để tranh thủ lo sắm Tết, dọn dẹp nhà cửa, bình thường không lễ lạt gì mà cứ 18h00 là ai nấy cũng làn lượt ra về hay rủ nhau đi nhậu cuối tuần. Ấy vậy mà hôm nay, ai cũng ngồi ngay ngắn trực chờ chiếc điện thoại, tôi chợt nhận ra, à hôm nay đã là 17/12, ngày lương về. Tất cả đều đang mong chờ một tin nhắn báo về, chỉ một tin nhắn thôi cũng đủ để mang mùa xuân về với biết bao con người.
Một chữ “lương” cũng đã khiến bao người phải nôn nao, chờ đón hơn là Tết. Bởi thời điểm này, chị “lương” đang mang trong mình “song thai” với 2 đứa con là “lương con” và “thưởng Tết”. Ấy vậy mà, cùng một “bào thai” nhưng sinh mỗi nơi mỗi khác. Chỗ nào may mắn thì được đứa con mập mạp, bụ bẫm khiến con người ta vui mừng đến phát mệt, chỗ lại còi cọc, vừa sinh ra đã phải mang gán nợ chẳng khác nào chị Dậu túng quẫn quá phải bán cả con. Đúng là “thưởng Tết” – câu chuyện chẳng phải của riêng ai!
2. Tết này... Sếp thưởng bao nhiêu?
Phòng biên tập hôm nay yên ắng đến lạ thường, cái Nhung, cái Loan ngày thường buôn chuyện giỏi lắm mà, Hằng vẫn hay đeo tai nghe rồi ngẫu hứng cất lên những bản rap Kpop một cách bất thình lình. Ấy vậy mà giờ đây, ai ai cũng trở nên trầm tư, không còn hào hứng như vài phút trước – khoảnh khắc cùng nhau chờ lương về. Thực tế là, đã có lương, nhưng chưa thấy thưởng. Sự hụt hẫng thể hiện rõ trên nét mặt từng người, ai ai cũng đã tưởng tượng đến một cái Tết ấm no với một mức thưởng hậu hĩnh.
Và bỗng tiếng tin nhắn skype quen thuộc vang lên trong group công ty, một thông báo được gửi đến mà có lẽ sẽ chẳng ai mong muốn: “Công ty đã chuyển lương tháng 12 đến toàn bộ nhân viên không bao gồm thưởng Tết, mọi vấn đề liên quan đến thưởng sẽ được thông báo sau”. Vậy là nỗi lo cứ mãi chẳng vơi đi, Sếp à, năm nay có thưởng Tết hay không? Liệu thưởng Tết sẽ được bao nhiêu?
Công việc những ngày cuối năm cứ mỗi lúc một nhiều, deadline dồn dập mỗi ngày. Phòng biên tập chúng tôi vẫn ngày ngày chạy đến “sấp mặt” cho kịp chỉ tiêu được giao, KPI đủ chưa em, bài báo của anh xong chưa?,... Vậy đó, áp lực chồng chất lên nhau và mọi người vẫn thường phải động viên nhau rằng, cố lên, sắp được thưởng Tết rồi.
3. Thưởng Tết – vẫn là câu chuyện “kẻ khóc người cười”
3.1. Đói quanh năm... no 3 ngày Tết
11h50’ ngày 18/12, phòng biên tập chúng tôi đã lại nhộn nhịp và không ngoài dự đoán, vẫn là câu chuyện “thưởng Tết” chưa có hồi kết. Mọi người xôn xao về thông tin thưởng Tết năm nay được tính theo thâm niên, điều đó đồng nghĩa với việc, những nhân viên mới vào làm thì gần như sẽ không có thưởng Tết. Vậy đó, cùng một câu chuyện mà “kẻ khóc người cười”, thưởng thấp, thưởng theo thời gian làm việc rồi người có người không,...
Người ta vẫn thường nói “đói quanh năm, no ba ngày Tết” – một câu nói có lẽ chỉ là sự bông đùa những bạn trẻ đi làm cả năm nhưng không tích được chút vốn nào và chỉ trông chờ vào thưởng mấy ngày Tết. Tuy nhiên, cũng phải công nhận rằng, việc nhận được lời “động viên” mỗi dịp Tết đến xuân về như vậy đã trở thành một nét văn hóa của người Việt Nam hiện nay. Thưởng Tết để có thể mua thêm được quà Tết cho gia đình, trang hoàng nhà cửa để đón một năm mới chuẩn bị sang hay đơn giản chỉ là thưởng cho bản thân sau một năm làm việc vất vả. Cũng chính bởi vậy mà không ít người đã quan niệm rằng, 12 tháng đi làm vất vả cũng chỉ đổi lại mấy ngày Tết được sung túc, ấm no.
Và tôi cũng có nhớ đâu đó có ai đó bên phòng nhân sự nói rằng “thị trường đang ngày càng bão hòa nên năm vừa rồi công ty làm ăn không được tốt lắm. Đa số doanh thu từ bên bán thẻ chứ tuyển dụng chưa mang lại được bao nhiêu. Mặc dù vậy thì cuối năm công ty vẫn sẽ cố trích ra một khoản để động viên nhân viên trong toàn công ty đã cùng cố gắng suốt một năm vừa qua. Gì chứ Tết mà không có thưởng thì cũng không hay lắm, mình cũng làm công ăn lương nên hiểu rõ về điều này”.
Dẫu biết là như vậy, thế nhưng chúng tôi vẫn không khỏi lo lắng và hồi hộp đợi chờ về một thông báo chính thức, một “tin vui” từ Sếp để có một cái Tết ấm no mà chúng tôi vẫn hay đùa với nhau là “vì một cái Tết bánh chưng có nhân thịt”.
3.2. Đói quanh năm... đói luôn cả 3 ngày Tết
Khi câu chuyện về thưởng Tết vẫn chưa có dấu hiệu chấm dứt thì trong một góc của căn phòng, tôi thấy Thư – một cô bé biên tập mới đang trầm tư suy nghĩ. Bỏ ngang câu chuyện mấy đứa đang bàn tán bên này, tôi qua chỗ thư hỏi han cô bé:
- Thư, có chuyện gì thế em?
- Chị ạ, em không sao đâu ạ!
- Có chuyện gì cứ tâm sự với chị, mọi người đang vui vẻ sao em lại ngồi buồn một mình thế?
- Dạ, em đang lo về thưởng Tết, sợ đã không được bao nhiêu, em còn một món nợ chưa trả hết, chắc Tết này em trả nợ hết sạch mất.
Vậy đấy, không có thưởng cũng lo, mà có thưởng cũng không giải quyết được vấn đề và thực tế là “đói quanh năm, rồi vẫn đói luôn cả 3 ngày Tết”. Một nhân viên mới như Thư chắc chắn mức thưởng cũng không nhiều, vậy mà bao mối lo ập đến. Thực tế không chỉ có Thư mà còn rất nhiều người khác trong đó ngay bản thân tôi cũng ở trong tình trạng như vậy. Làm lụng vất vả cả một năm, đến cuối cùng cái lương, thưởng Tết cũng không còn. Nợ hết chỗ nọ, trả hết chỗ kia, lương thưởng chưa bao giờ là đủ để có thể giải quyết được những vấn đề nan giải này. Thật ra, đâu phải cứ Tết là vui, cứ Tết là có tiền như bao người nghĩ, thậm chí nhiều người cũng chẳng còn mặn mà với chuyện lương thưởng cũng chỉ vì “nợ nần ngang chúa Chổm”.
4. Nỗi lòng của “Sếp”, sẽ mấy ai thấu hiểu?
“Thưởng Tết” – câu chuyện không phải của riêng ai, trong đó có cả Sếp. Tại sao lại như vậy? Là một nhân viên của công ty và tất nhiên, vấn đề lương thưởng cũng được tôi đặt lên hàng đầu trong giai đoạn cận Tết này. Thế nhưng, tình cờ vào một buổi tối muộn tăng ca, tôi nghe được một câu chuyện như thế này:
- Anh Long, sao vẫn ngồi đây, đã gần 10h đêm rồi?
- Ừ, Minh cũng chưa về à, anh đang suy nghĩ chút chuyện.
- Lại là chuyện lương thưởng cho nhân viên à anh?
- Ừ, Tết nhất đến nơi rồi, lo tính lương thưởng cho nhân viên về quê ăn Tết được vui vẻ bên gia đình chứ.
- Đấy, anh cứ lo nghĩ mỗi ngày thế, mà nhân viên có biết đâu, cứ nào là Sếp không thưởng, công ty thế nọ thế kia.
- Thật ra nhân viên cũng cố gắng rất nhiều rồi, mà tại thị trường giờ nó biến động mạnh quá, thành ra công ty gặp nhiều khó khăn nên gặp chút vấn đề về việc thưởng Tết cho nhân viên ấy mà.
- Vậy anh tính như thế nào, cũng gần 1 tuần nữa Tết rồi. Mà em thấy nhân viên nó kêu nhiều quá, trả lương mà mãi chưa có thưởng, cứ ầm ĩ suốt mấy ngày qua.
- Ừ, anh đang tính, chắc đợi mai kia bên kinh doanh có bán được chút thì đổ hết sang thưởng cho nhân viên, còn đâu anh bù vào. Chứ cũng từng làm công ăn lương, anh hiểu cảm giác của nhân viên lúc này. Anh cũng phải tính thưởng sao cho hợp lý vì công ty đợt này hầu hết là nhân viên mới, nên mấy nay cũng hơi đau đầu trong chuyện này...
Nghe thôi chắc hẳn cũng có thể mường tượng ra cuộc hội thoại trên là của những ai rồi phải không nào? Vâng, đó chính là cuộc trò chuyện của Sếp tôi với anh Minh – trưởng phòng nhân sự của công ty. Hóa ra, Sếp cũng hàng đêm trăn trở về vấn đề lương thưởng Tết cho chúng tôi như thế nào, cân đối làm sao cho phù hợp và không ai cảm thấy thiệt thòi. Ấy vậy mà nhân viên như chúng tôi lại luôn có những suy nghĩ sai lệch về Sếp và khiến Sếp phải phiền lòng. Những người làm Sếp, bên cạnh việc quản lý nhân viên, quyết định lương thưởng thì cũng còn hàng trăm nỗi lo không tên khác. Và đúng là “nỗi lòng của Sếp... đâu mấy ai thấu hiểu được?”
Lương thưởng ngày Tết – câu chuyện có lẽ sẽ chẳng bao giờ có thể làm hài lòng tất cả chúng ta. Tuy vậy, hãy đặt mình vào trong hoàn cảnh thực tế để hiểu hơn về câu chuyện này. Bạn làm bao nhiêu, chắc chắn sẽ được hưởng mức đãi ngộ tương xứng. Tất nhiên, cũng cần tùy thuộc vào mỗi doanh nghiệp để đưa ra tiêu chí xét lương thưởng sao cho phù hợp nhất!
