Giá trị quan là gì? Giá trị quan có các đặc điểm nào?

1. Giá trị quan là gì?

Giá trị quan còn được gọi là values, đây là một cụm từ chỉ về các phương diện cảm quan, tư duy của con người liên quan đến các nhận thức, lý tính. Tất cả những điều của con người liên quan đến suy nghĩ, quan điểm về các giá trị, sự vật xung quanh của chúng ta đều chính là giá trị quan của mỗi con người.

Mỗi tình huống đưa ra, mỗi con người đều có góc nhìn và quan điểm sống riêng, đây chính là giá trị quan của mỗi người. Do vậy, giá trị quan luôn có sự bình đẳng. Không một ai, không một người nào có vượt lên hay áp đặt giá trị quan của mình với người khác.

Có thể nói, giá trị quan chính là động cơ, nhu cầu của con người khi làm bất cứ việc gì, đi bất cứ đâu mà bản thân họ mong muốn. Không có một quan điểm, tư tưởng của bất cứ ai, bất cứ người nào có thể điều khiển được người khác. Vì vậy, giá trị quan luôn mang tính lịch sử, tính ổn định lâu dài trong suốt quá trình quá trình hình thành và phát triển con người.

Giá trị quan chính là sự thể hiện giá trị chân thật nhất, theo những tiêu chuẩn, nhận thức do chính mỗi cá nhân chấp nhận điều đó. Giá trị quan luôn có sự biến đổi theo thời gian, có hình thành, lớn lên và loại bỏ qua từng ngày, đây chính là tính phát triển của giá trị quan.

2. Đặc điểm và tác dụng của giá trị quan

2.1. Đặc điểm của giá trị quan

2.1.1. Tính ổn định và tính lâu dài của giá trị quan

Ở mỗi con người, giá trị quan luôn có tính ổn định và tính lâu dài tương đối. Tính tương đối ổn định và lâu dài ở giá trị quan của mỗi con người được quyết định trong mỗi giai đoạn khác nhau, ở từng địa điểm hay tình huống.

Tính ổn định được thể hiện qua việc thể hiện quan điểm, nhận thức của con người về cuộc sống. Chúng ta luôn sẵn sàng bảo vệ quan điểm của chính mình cho dù bất cứ ai khuyên răn, ngăn cản và sẽ luôn nhất quyết bảo vệ điều đó dù có bất kỳ điều gì xảy ra.

Tuy nhiên, khi có những tình huống, các rắc rối làm sai lệch, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích, sinh mạng của mỗi cá nhân, cách suy nghĩ, quan điểm sống sẽ dần thay đổi. Mặc dù, các quan điểm đó được tồn tại một thời gian dài. Đây chính là tính tương đối về mặt thời gian của giá trị quan.

2.1.2. Tính lịch sử và sự chọn lựa

Ở mỗi thời đại, địa điểm, hoàn cảnh sinh hoạt, mỗi cá nhân sẽ có sự khác nhau về giá trị quan. Giá trị quan được hình thành và phát triển thông qua cách con người tiếp nhận, học tập hàng ngày. Cách chúng ta tiếp xúc, trao đổi với nhau, với cách suy nghĩ có chọn lọc đã hình thành nên giá trị quan.

Tuy nhiên, các giá trị hằng ngày mà chúng ta vẫn thường học tập sẽ chỉ mang trong một khoảng thời gian, ở một khu vực, đất nước nhất định. Ta có thể ví dụ như vào thời kỳ bộ lạc, con người chỉ mong muốn có một chỗ ở ổn định, có đầy đủ thức ăn. Còn ngày nay, việc ăn ở chỉ là nhu cầu sinh tồn, mong muốn quan trọng của con người lúc này là thể hiện mình, có được sự kính trọng.

2.1.3. Tính chủ quan

Tính chủ quan của con người được thể hiện qua việc thể hiện cách suy nghĩ, quan điểm của từng cá nhân, từng con người trước mỗi tình huống sự việc. Tính chủ quan này còn thể hiện sự đúng đắn mang phương diện của mỗi con người. Nó có thể đúng với tình huống này nhưng có thể không phù hợp với tình huống khác.

Ta có lấy ví dụ về quan điểm sống về sự tự do của mỗi con người. Có những người sẽ cảm thấy tự do khi có thể sống một mình, cảm thấy bị bức ép khi có người quyết định thay chính mình, bị buộc sống một cuộc sống ổn định. Nhưng, có những người lại lấy đó niềm vui, có một cuộc sống ổn định, không gặp những khó khăn trắc trở là một niềm hạnh phúc.

2.2. Tác dụng của giá trị quan

Sự định hướng và điều tiết của giá trị quan có giá trị quan trọng tới mỗi cá nhân, từng con người hay một nhóm nhất định. Giá trị quan chính là yếu tố quyết định đến lý tưởng, niềm tin, mục đích sống, cách theo đuổi của mỗi cá nhân hay một nhóm người. Giá trị quan của con người sẽ được thể hiện thông qua các phương diện.

Đầu tiên, giá trị quan có tác dụng định hướng động cơ, mục đích sống của mỗi con người. Mọi hành động, giá trị, quan điểm của con người đều bị ràng buộc bởi giá trị của con người hiện tại. Có thể nói, chính giá trị quan sẽ là phương hướng dẫn đường, định hướng con người trong tương lai, có niềm tin để tiếp tục mọi công việc.

Ngoài ra, giá trị quan còn có tác dụng tác động đến nhận thức, nhu cầu của con người trong một giai đoạn nhất định. Giá trị quan sẽ làm ảnh hưởng đến cách chúng ta nhìn mỗi vấn đề, chia sẻ quan điểm về từng sự việc khác nhau.

3. Giá trị quan trong công việc

Giá trị quan của công việc sẽ được thể hiện thông qua mỗi cá nhân, con người lựa chọn, định hướng nghề nghiệp của bản thân mình. Điều này sẽ thể hiện ở nhận thức, thái độ của từng cá nhân về giá trị mà mình định theo đuổi nghề nghiệp.

Mỗi cá nhân sẽ có sự trải nghiệm, tiếp xúc với các phương diện khác nhau như kinh nghiệm cá nhân, giáo dục, sự yêu thích, ảnh hưởng từ gia đình,… Chính các phương diện này đã tạo nên sự khác nhau ở mỗi con người. Đồng thời, nó cũng tạo nên sự chủ quan mỗi con người ấy.

Ngoài ra, mỗi con người còn chịu ảnh hưởng của các quan điểm, tư tưởng, cách tư duy của từng công việc khác nhau. Điều này đã tạo nên cách suy nghĩ, cách nhìn nhận vấn đề của từng con người khác nhau, dẫn tới có những đánh giá về công việc một cách riêng biệt.

Mỗi loại công việc, nghề việc sẽ có những tính chất, đặc tính khác nhau, mỗi cá nhân sẽ có nhận xét, góc nhìn, đánh giá khác nhau về giá trị, cũng như lợi ích mà công việc đó mang lại.

Các giá trị này sẽ quyết định động lực, niềm tin mỗi cá nhân đối với từng công việc cụ thể. Điều này sẽ dẫn tới phương hướng, mục tiêu, sự cố gắng mỗi cá nhân trong từng hành động đối với công việc. Từ đây, các giá trị quan sẽ quyết định sự phát triển con người đối với nghề nghiệp đó trong tương lai.

4. Ý nghĩa của giá trị quan đối với mỗi con người

Giá trị quan sẽ tác động trực tiếp tới các hoạt động sinh hoạt của mỗi cá nhân trong đời sống xã hội. Mọi quyết định, sự lựa chọn, cách xử lý, cách giải quyết mâu thuẫn của từng cá nhân đều có những tiêu chuẩn riêng của nó. Đây chính là giá trị quan giúp con người có thể đánh giá, suy xét trong từng tình huống khác nhau của cuộc sống theo góc độ giá trị mỗi con người.

Ngoài ra, giá trị quan còn quyết định đến cuộc sống của mỗi con người, luôn tác động để giúp con người tự động trả lời các câu hỏi của bản thân. Đây cũng chính là yếu tố cơ bản giúp mỗi cá nhân, có thể tự giác theo đuổi mục đích của bản thân dựa trên sự phán đoán và lựa chọn của từng con người.

Như vậy, bài viết trên đây đã cho chúng ta thấy giá trị quan là gì và tác dụng của giá trị trong cuộc sống của mỗi con người. Timviec365.vn sẽ tiếp tục đăng tải các thông tin theo yêu cầu của các bạn trong bài viết lần sau.